Sosial siyasətin mühüm istiqaməti səhiyyə sisteminə qayğıdır. İnkişaf etmiş ölkələrdə səhiyyə xidmətinin təşkili üçün iki yanaşma mövcuddur: ABŞ-da xüsusi sağlamlıq sığortası üstünlük təşkil edir; Almaniya və digər Avropa ölkələrində məcburi dövlət tibbi sığortası üstünlük təşkil edir. Başqa sözlə, iki tibbi sığorta sistemi var: məcburi və könüllü.
1883-cü ildə Prussiyada, 1888-ci ildə Avstriyada, 1901-ci ildə isə Macarıstanda icbari tibbi sığorta tətbiq edilməyə başlanmışdır. Avropada daha çox məcburi tibbi sığorta sistemləri üstünlük təşkil edir. Mövcud qanunvericiliyə uyğun olaraq həm sahibkarlar, həm də işəgötürənlər əmək haqqı vergisini hədəf alırlar. Bu vəsait xəstəlik fondlarından (Almaniyada, xəstəlik fondlarının yarısı işəgötürənlərin əməkdaşları tərəfindən yaradılan hissələrlə yaradılıb), sığortalılara, dərmanlara, xəstəliyin müvəqqəti əlilliyə görə müavinətlərinə və ailənin üzvlərinə xəstəlik dövrünə aid müavinətlərə görə ödənişlər verir . Məsələn, Danimarkada, hər bir vətəndaşın bütün dövlət tibb müəssisələrində pulsuz tibbi yardım almaq hüququ verən sənədi vardır. Həkimin xidmətləri xəstəyə verilmiş fakturaya uyğun olaraq sağlamlıq sığortası sxemi ilə ödənilir. Xəstəxana fondları sayəsində ölkənin bütün vətəndaşları, gəlir səviyyəsindən asılı olmayaraq ixtisaslı tibbi yardım almaq imkanı əldə edirlər.
Bu sistem xidmətin çatdırılması metodundan və ya xərclərin bərpasından istifadə edə bilər. İkincisi, xəstənin özü xidmətin ödənilməsi və sonra tam və ya qismən təzminat aldığı ikinci halda (Belçika, Fransa, Lüksemburq) sığorta şəhadətnaməsinin təqdimatı ilə xəstəyə pulsuz təqdim olunur (Almaniya, Hollandiya). Beləliklə, Almaniyada məcburi tibbi sığorta sistemi bütün əmək haqqı verənlərə, tələbələrə və işsizlərə aiddir və əhalinin bütün digər kateqoriyaları könüllü olaraq sığortalanır. Hər bir insanın həkimdən (müqavilənin əhatə etdiyi sayından) və xəstəxanadan azad seçim hüququ vardır. Xəstəxanada keçirdiyi vaxt məhdud deyil və tibbi yardım pulsuzdur. Lakin, xəstəxanada qalmaq və dərmanlar qismən xəstə tərəfindən ödənilir. Müəyyən şərtlərdə, icbari tibbi sığorta sisteminin xidmətləri sığortalı ailənin üzvlərinə verilə bilər. Xəstə xəstə bir xəstəlik siyahısında ödəniş təmin edilir, müddəti isə eyni xəstəliyə görə üç ildir 78 həftə ilə məhduddur. Ödənişlərin miqdarı son üç ay ərzində hesablanmış ümumi gəlirlərin 80% -ni təşkil edir. Digər faydalar var.
Fransada məcburi tibbi sığorta sistemi təqaüdçüləri əhatə edir. Xəstə icazəsi üçün ödəniş müddəti üç il üçün 12 aydır və uzun müddətli xəstəliklər üçün 36 aydır. Ödəmələrin həcmi brüt gəlirlərin 50%-i, üç və ya daha çox uşaq isə – xəstəliyin 31-ci günündən 66% təşkil edir. Lakin, xəstə əvvəlcə öz xərcləri ilə həkim və dərman xidmətlərini ödəyir və sonra qismən geri qaytarır.
Dövlət səhiyyə sistemindən istifadə edən ölkələrdə icbari tibbi sığorta fondları işçilərdən (Yunanıstanda 2,5% -dən, Portuqaliyada 11% –ə qədər) və işəgötürənlərdən (Yunanıstanda 5,1% -dən İspaniyaya 24,4% -dək) əmək haqqı fondu. Almaniyada muzdlu işçi və işəgötürənlər üçün məcburi sağlamlıq sığortası fonunda iştirak payı 6.7%, Fransada müvafiq olaraq 6.8% və əmək haqqı fonduna 12.8% təşkil edir. Pul vəsaitləri ilkin səhiyyə sığortası üzrə kassa aparatlarında yığılır, daha sonra bölgəyə göndərilir və sonra işçilər üçün milli sağlamlıq sığortası hazırlanır.
Birləşmiş Ştatlarda fərdi sağlamlıq sığortası üstünlük təşkil edir ki, bu da qrup və fərdi fərdi sığorta növüdür. Xüsusi qrup sığorta işçiləri və onların ailələrini böyük firmalarda əks etdirir. Firmalar bu proqramın xərclərini alırlar. Bu sistem xəstəlik və bərpa dövrünün ödənilməsini, ixtisaslaşdırılmış tibbi şöbələrin saxlanılmasını, işçilərin və onların ailə üzvlərinin tibbi müayinələrinin aparılmasını, mütəmadi olaraq dövri müayinənin aparılmasını nəzərdə tutur. Müalicə müəssisələrinin müəssisənin işçilərinin fəaliyyətinə birləşdirilməsi xəstəliyin aşkarlanması və profilaktikası, tibb işçilərinin işçilərin sağlamlıq vəziyyətinə olan marağının vaxtında olması səbəbindən əmək məhsuldarlığının artırılmasını təmin edir. Fərdi şəxsi sığorta (könüllü) əlavə tibbi xidmətlərin alınmasına yönəlib. Sığorta xərcləri sağlamlıq vəziyyətindən asılıdır. Dövlət dövlət gəlir vergisini müvafiq təkilatlara tabe deyil, özəlləşdirməyə həvəsləndirir. ABŞ-da mövcud olan tibbi sığorta sistemi, əhalinin tam təmin olunmaması və tibbi xidmətlərin çox bahalı olmasına görə tənqid olunur.